από τη Μυρτώ Κορωνιού

Όλοι κάποια στιγμή στη ζωή μας έχουμε ακούσει έστω και μία φορά τη λέξη Yakuza, είτε αυτό είναι σε pop culture reference, είτε σε κάποιο videogame, χωρίς απαραίτητα να γνωρίζουμε τι είναι αυτή η Yakuza τέλος πάντως και τι στο καλό κάνει. Μην ανησυχείτε όμως καθόλου! Εγώ είμαι εδώ να σας λύσω όλες τις απορίες που μπορεί να έχετε μαζέψει όλα αυτά τα χρόνια.

Η ετοιμολογία της λέξεως Yakuza προκύπτει από το ιαπωνικό παιχνίδι καρτών Oicho-Kabu, του οποίου στόχος είναι να τραβήξεις τρεις κάρτες, οι οποίες θα έχουν άθροισμα εννέα. Εάν το άθροισμα των καρτών είναι μεγαλύτερο του 10, τότε το δεύτερο ψηφίου του αριθμού προσμετράται ως σκορ, ενώ αν το άθροισμα είναι ακριβώς 10, τότε το σκορ είναι μηδέν. Εάν οι κάρτες που έχουν τραβηχτεί είναι 8-9-3 (πράγμα που προφέρεται ya-ku-sa στα ιαπωνικά), τότε το άθροισμα είναι 20, κάνοντας αυτό τον συνδυασμό τον χειρότερο που μπορεί να υπάρξει στο παιχνίδι.

Όσον αφορά τις ρίζες της Yakuza, λέγεται ότι ξεκίνησε από το σογκουνάτο του Tokogawa (1603 – 1868) από δύο διαφορετικές ομάδες παρεών, τους tekiya που πουλούσαν παράνομα, κλεμμένα και πλαστά αγαθά, και τους bakuto που εμπλέκονταν και συμμετείχαν σε τυχερά παιχνίδια. Στις αρχές του 1700, οι tekiya άρχισαν να οργανώνονται σε στενές ομάδες υπό την ηγεσία αφεντικών. Ενισχυμένοι από φυγάδες από τις ανώτερες τάξεις, οι tekiya άρχισαν να συμμετέχουν σε τυπικές δραστηριότητες οργανωμένου εγκλήματος, όπως εδαφικούς πολέμους. Σε μια παράδοση που συνεχίζεται μέχρι σήμερα, οι tekiya χρησίμευαν συχνά ως ασφάλεια κατά τη διάρκεια των φεστιβάλ Shinto, και διέθεταν επίσης πάγκους στις σχετικές εκθέσεις ως αντάλλαγμα για χρήματα προστασίας.

Ανάμεσα στο 1735 και στο 1749, η κυβέρνηση του shogun προσπάθησε να ηρεμήσει τους συμμοριακούς πολέμους μεταξύ διαφορετικών ομάδων tekiya και να μειώσει το ποσό της απάτης που ασκούσαν, διορίζοντας oyabun ή επίσημα επικυρωμένα αφεντικά. Οι oyabun μπορούσαν να έχουν ένα επώνυμο και να φέρουν ένα σπαθί, μια τιμή που προηγουμένως επιτρεπόταν μόνο στους σαμουράι. Το "Oyabun" κυριολεκτικά σημαίνει "ανάδοχος γονέας", δηλώνοντας τις θέσεις των αφεντικών ως επικεφαλής των οικογενειών τους.

Εν συνεχεία, ο τζόγος απαγορεύτηκε αυστηρά κατά τη διάρκεια της Tokugawa και παραμένει παράνομος στην Ιαπωνία μέχρι σήμερα. Γι’ αυτό οι bakuto πήγαιναν στους αυτοκινητόδρομους και επιδίδονταν σε παιχνίδια με ζάρια ή παιχνίδια καρτών hanafuda. Συχνά έφεραν πολύχρωμα τατουάζ σε όλο το σώμα τους, γεγονός που οδήγησε στο έθιμο του τατουάζ ολόκληρου του σώματος για τη σύγχρονη Yakuza. Από τον πυρήνα της επιχείρησης ως τους τζογαδόρους, οι bakuto διακλάδισαν φυσικά τη διακίνηση δανείων και άλλες παράνομες δραστηριότητες. 

Ακόμα και σήμερα, συγκεκριμένες συμμορίες της Yakuza μπορεί να ταυτιστούν ως tekiya ή bakuto, ανάλογα με τον τρόπο με τον οποίο κερδίζουν το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων τους. Διατηρούν επίσης τελετές που χρησιμοποιούν οι προηγούμενες ομάδες ως μέρος των τελετών μύησης.

Παρά τα εγκλήματά της και τις συμφωνίες που έχει κάνει με την ιαπωνική αστυνομία, η Yakuza έχει βοηθήσει πάρα πολύ τον ιαπωνικό λαό. Αξίζει να σημειωθεί πως μετά τον καταστροφικό σεισμό του Kobe στις 17 Ιανουαρίου 1995, ήταν το Yamaguchi-gumi (συνδικάτο της Yakuza με έδρα το Kobe) που ήρθε για να παράσχει πρώτες βοήθειες στα θύματα της πόλης. Ομοίως, μετά το σεισμό και το τσουνάμι του 2011, διάφορες ομάδες της Yakuza έστειλαν φορτηγά με φορτία στην πληγείσα περιοχή. Ένα άλλο αντιδιαισθητικό όφελος από τη Yakuza είναι η καταστολή μικροαστών εγκληματιών. Το Kobe και η Osaka, με τα ισχυρά συνδικάτα της Yakuza, συγκαταλέγονται μεταξύ των ασφαλέστερων πόλεων σε ένα γενικά ασφαλές έθνος, επειδή οι απατεώνες δεν παραβιάζουν το έδαφος της Yakuza.

Παρά τα εκπληκτικά κοινωνικά οφέλη της Yakuza, η ιαπωνική κυβέρνηση έχει καταργήσει τις συμμορίες τις τελευταίες δεκαετίες. Τον Μάρτιο του 1995, πέρασε μια αυστηρή νέα νομοθεσία για την καταπολέμηση της εκβιασμού που ονομάζεται Νόμος για την Πρόληψη των Παράνομων Δραστηριοτήτων από Μέλη της Εγκληματικής Συμμορίας. Το 2008, το Χρηματιστήριο της Osaka εκκαθάρισε όλες τις εισηγμένες εταιρείες που είχαν δεσμούς με τη Yakuza. Από το 2009, η αστυνομία σε όλη τη χώρα συλλαμβάνει αφεντικά της Yakuza και κλείνει επιχειρήσεις που συνεργάζονται με τις συμμορίες.

Αν και η αστυνομία καταβάλλει σοβαρές προσπάθειες για να καταστείλει τη δραστηριότητα της Yakuza στην Ιαπωνία αυτές τις μέρες, φαίνεται απίθανο τα συνδικάτα να εξαφανιστούν εντελώς. Εξάλλου, έχουν επιβιώσει για περισσότερα από 300 χρόνια, και συνδέονται στενά με πολλές πτυχές της ιαπωνικής κοινωνίας και του πολιτισμού.

Προτάσεις:

• Yakuza, Organized Crime, and the Japanese Right Wing: https://youtu.be/qeWfPTCMCTo
• Confessions of Ex-Yakuza Leader: https://youtu.be/Fd4nlMmda_I
• The secret lives of Yakuza women: https://youtu.be/r7Vae1hYReM
• Twilight Of The Yakuza: https://youtu.be/ojdt50q_Htk

Πηγές:

Adelstein, Jake (18 March 2011). "Yakuza to the Rescue". The Daily Beast.

Bruno, A. (2007). "The Yakuza, the Japanese Mafia" CrimeLibrary: Time Warner

Dubro, A.; Kaplan, David E. (1986). Yakuza: The Explosive Account of Japan's Criminal Underworld. Da Capo Press. pp. 18–21.

Joy, Alicia. "A Brief History of the Yakuza Organization". Culture Trip.

Saga, Junichi., Bester, John. (1991) Confessions of a Yakuza: A Life in Japan's Underworld Kodansha America

Sawada, Yasuyuki; Shimizutani, Satoshi (March 2008). "How Do People Cope with Natural Disasters? Evidence from the Great Hanshin-Awaji (Kobe) Earthquake in 1995". Journal of Money, Credit and Banking. 40 (2–3): 463–488.