από τον Παναγιώτη Νηφόρο

Μια από τις πιο αξιόλογες, δημοφιλείς και επιμορφωτικές κατηγορίες στον χώρο των παιχνιδιών γενικότερα είναι αναμφίβολα τα παιχνίδια γνώσεων ή αλλιώς Quiz.

Σήμερα θα ασχοληθούμε με τα ελληνόφωνα βιντεοπαιχνίδια γνώσεων που εμφανίζονται τα τελευταία 12 χρόνια στις οικιακές κονσόλες.

Aς ξεκινήσουμε όμως με μια μικρή ανασκόπηση, παρουσιάζοντας μερικά από τα πιο αντιπροσωπευτικά τηλεπαιχνίδια γνώσεων, αφενός επειδή στη χώρα μας έχουν μακρά ιστορία στα τηλεοπτικά δρώμενα ήδη από τη δεκαετία του ’60, και αφετέρου επειδή μπορούν να θεωρηθούν προάγγελοι των Quiz βιντεοπαιχνιδιών.

Το πρώτο τηλεπαιχνίδι γνώσεων βγαίνει στον αέρα της τηλεόρασης των ενόπλων δυνάμεων (ΤΕΔ), που κάνει τα πρώτα της βήματα, το 1967, με παρουσιαστή τον Νίκο Μαστοράκη. Το όνομα της εκπομπής “Bingo” και είναι τηλεοπτική μεταφορά του δημοφιλούς αμερικάνικου παιχνιδιού της εποχής. Το 1969 μετονομάζεται σε “Super Bingo” και αποτελεί ένα από τα δημοφιλέστερα προγράμματα της ΥΕΝΕΔ, αποτελώντας ταυτόχρονα πεδίο εξοικείωσης για τον «εκκολαπτόμενο» τηλεθεατή. Το 1991 αναβιώνει με τον ίδιο παρουσιαστή στην τηλεόραση του ANT1 και κατακτά για ακόμη μια φορά το τηλεοπτικό κοινό.

Τα τηλεquiz συνεχίζουν με επιτυχία και στη δεκαετία ’70, σε ΕΙΡΤ και ΥΕΝΕΔ. “Πείτε την Αλήθεια” με την Μπέτυ Λιβανού και “Ο καλύτερος θα νικήσει” με τον Τέρενς Κουίκ, δύο παιχνίδια που έγραψαν τη δική τους ιστορία. Το 1980 βλέπουμε το πρώτο έγχρωμο τηλεπαιχνίδι στον αέρα της ΕΡΤ, “Τα τετράγωνα των αστέρων” με την Μαρία Αλιφέρη. Από τα δημοφιλέστερα προγράμματα την περίοδο εκείνη. Δύο ακόμη ενδιαφέροντα τηλεquiz το 1982, το “Κόκκινοι γίγαντες άσπροι νάνοι” με τον Αργύρη Παυλίδη, παιδικό παιχνίδι επιστημονικών κυρίως γνώσεων και το “Ομιλείτε Ελληνικά;” με τη Λιάνα Κανέλη, με επίκεντρο τη γνώση της γλώσσας το 1986.

Περνώντας στα 90’s με τον ερχομό της ιδιωτικής τηλεόρασης, ο τηλεθεατής έχει πλέον πολλές επιλογές. “Mega Banca” με τον Γιώργο Πολυχρονίου και την Ελένη Μενεγάκη στο Mega Channel, “Ο καλύτερος κερδίζει” με τον Μίλτο Μακρίδη και “Μπράβο, χάσατε!” με την Πωλίνα στον ANT1, είναι μερικά μόνο από τα τηλεπαιχνίδια γνώσεων της δεκαετίας. 

Τηλεquiz με τη δική τους ιστορία στην ελληνική τηλεόραση, ψυχαγωγία και επιμόρφωση για παίκτες και τηλεθεατές

Στα τέλη του 1999, και ενώ ετοιμαζόμαστε να υποδεχτούμε τη νέα χιλιετία, κάνει την εμφάνιση του ένα τηλεοπτικό πρόγραμμα που γοητεύει το τηλεοπτικό κοινό και αναδεικνύεται ως το πιο επιτυχημένο του Mega Channel, το “Ποιος θέλει να γίνει εκατομμυριούχος” με τον Σπύρο Παπαδόπουλο. Ενώ στον ANT1, το 2001 προβάλλεται ένα αντίστοιχης λογικής παιχνίδι, το “Θησαυροφυλάκιο” με τον Αντρέα Μικρούτσικο. Και την ίδια σεζόν στο «Μεγάλο Κανάλι» ακόμη ένα παιχνίδι που προκαλεί αίσθηση με τον ιδιότυπο αυστηρό χαρακτήρα του, “Ο πιο αδύναμος κρίκος” με την Έλενα Ακρίτα. Αναρίθμητα είναι τα τηλεπαιχνίδια που έχουν προβληθεί όλα αυτά τα χρόνια στον τηλεοπτικό αέρα. 

Ας περάσουμε όμως στα Video Game Quizzes και ας δούμε τις πλήρως εξελληνισμένες κυκλοφορίες.

Το 2009 λανσάρεται στην ελληνική αγορά το “Buzz! Παγκόσμιο Quiz” για το PlayStation 3. Αποτελεί ίσως την πρώτη, και μάλιστα χωρίς αμφιβολία, επιτυχημένη προσπάθεια μεταφρασμένου στα ελληνικά τηλεquiz γνώσεων σε οικιακή κονσόλα. Η Relentless Software και η Sony Hellas μας εισάγουν στο κλίμα αυτό του ομαδικού παιχνιδιού, υιοθετώντας τη λογική των τηλεquiz, με την οποία είμαστε ήδη εξοικειωμένοι. 

Στο παιχνίδι μπορούν να μετέχουν μέχρι και οκτώ άτομα και να παίζετε είτε σε offline είτε σε online περιβάλλον. Το παρουσιάζει ο Buzz, υπάρχει το κοινό σε ένα εικονικό στούντιο που παρακολουθεί επευφημώντας ή αποδοκιμάζοντας, και ένα τεράστιο απόθεμα ερωτήσεων στις οποίες καλούνται να απαντήσουν οι παίκτες. Βασικό κριτήριο επιτυχίας δεν είναι μόνο η γνώση, αλλά και η ταχύτητα, όσο γρηγορότερα απαντήσετε τόσο περισσότερους βαθμούς παίρνετε. 

Το παιχνίδι αρχίζει με τον κάθε παίκτη να επιλέγει έναν χαρακτήρα, ένα προφίλ που να τον αντιπροσωπεύει, από μια ευρεία γκάμα «avatars», συνήθως καρικατούρες από σούπερ ήρωες, μοντέλα, σταρ και εκκεντρικούς τύπους από Video Games που προκαλούν εξαιρετικά ευχάριστη διάθεση. Χάρη στην τεράστια βάση δεδομένων, το όνομα του κάθε παίκτη ακούγεται στο παιχνίδι, ενώ ο αντίπαλος αντιμετωπίζεται με χιούμορ από τον παρουσιαστή, είτε παίζει καλά είτε όχι. 

Το βασικό εργαλείο είναι προφανώς το εργονομικό και λειτουργικό χειριστήριο το Buzzer με ένα μεγάλο κόκκινο κουμπί και τέσσερα μικρότερα χρωματιστά κουμπιά που διαχωρίζουν τις ερωτήσεις και κατ’ επέκταση τις πιθανές κάθε φορά απαντήσεις. Ας σημειωθεί ότι το χειριστήριο δίνει τη δυνατότητα στον παίκτη να μάθει γρήγορα τον χειρισμό και ουσιαστικά μετέχει στο παιχνίδι, έχοντας την αίσθηση ότι συμμετέχει σε ζωντανό τηλεοπτικό πρόγραμμα.  Στo bundle του παιχνιδιού περιλαμβάνονται μόνο τα 4 Buzzers. 

Σε ό, τι αφορά τις περίπου 5000 ερωτήσεις, κατανέμονται σε πολλές και διαφορετικές κατηγορίες από μουσική, κινηματογράφο, ιστορία, λογοτεχνία, επικαιρότητα, ποπ κουλτούρα, αθλητικά κ.λπ. Το εύρος είναι μεγάλο και με κλιμακούμενο βαθμό δυσκολίας καθόσον το παιχνίδι εξελίσσεται. Κάποιες ερωτήσεις είναι απλές, εύκολες, άλλες πιο απαιτητικές, άλλες πιο εξειδικευμένες. Υπάρχουν προφανώς και ερωτήσεις από τον κόσμο των Video Games. 

Οι παίκτες καλούνται να συγκεντρώσουν πόντους, παίζοντας τους ανάλογους γύρους και την υψηλότερη βαθμολογία, και να προηγηθούν από τους άλλους. Επίσης δεν λείπουν οι χαριτωμένες και αστείες στιγμές! Όπως για παράδειγμα, σε έναν από τους γύρους ο παρουσιαστής πετά μια τούρτα στον χαμένο παίκτη που επιλέγει ο κερδισμένος, ο πρώτος δηλαδή που θα απαντήσει σωστά στην εκάστοτε ερώτηση.

Ο παρουσιαστής Buzz μιλά άπταιστα ελληνικά, με το παιχνίδι να είναι ικανοποιητικά προσαρμοσμένο στην ελληνική πραγματικότητα από όπου αντλείται μεγάλος αριθμός ερωτήσεων που αφορούν σε καλλιτέχνες, τηλεοπτικές σειρές, ταινίες, αθλητικά, πρόσωπα επικαιρότητας. Η Sony Hellas εισάγει έξυπνα θέματα που κρατούν αμείωτο το ενδιαφέρον του Έλληνα παίκτη και στα οποία έχει την ευχέρεια  να απαντήσει.

Το "Παγκόσμιο Quiz” αγαπήθηκε ιδιαίτερα από τους Έλληνες κατόχους PlayStation 3 την περίοδο εκείνη και εξελίχθηκε σε ένα από τα σημαντικότερα παιχνίδια του συστήματος για την εγχώρια αγορά. Όπως ήταν αναμενόμενο υπήρξε και συνέχεια, αυτή τη φορά μουσική. Το νέο παιχνίδι κυκλοφορεί το 2010, στην κονσόλα της Sony, φέρει τον τίτλο “Buzz! Το Απόλυτο Μουσικό Quiz” και καταπιάνεται με ερωτήσεις που περιστρέφονται γύρω από τη μουσική βιομηχανία. Έχει ακριβώς το ίδιο concept, αλλά με βασική θεματική τη μουσική, καλύπτοντας ένα ευρύ φάσμα από τις περασμένες δεκαετίες, καθώς και πολλά και διαφορετικά είδη μουσικής.

Ύστερα από ένα διάστημα αποχής, το 2018 συναντάμε τον κατά μια έννοια «πνευματικό διάδοχο» του αγαπητού Buzz. Το πλήρως εξελληνισμένο “Η Γνώση Είναι Δύναμη” κυκλοφορεί για το PlayStation 4 από την Wish Studios. Παιχνίδι το οποίο εντάσσεται στη σειρά παιχνιδιών PlayLink, η οποία επιτρέπει μέσω της αντίστοιχης εφαρμογής του παιχνιδιού στο smartphone ή το tablet μας να λειτουργήσει ως χειριστήριο, όταν όλες οι συσκευές είναι συνδεδεμένες στο ίδιο δίκτυο Wi-Fi.

Έχοντας συνδέσει επιτυχώς την κάθε συσκευή, είναι όλα έτοιμα για την έναρξη του παιχνιδιού, όπου μπορούν να συνδεθούν μέχρι έξι παίκτες, αφού γράψουμε ένα όνομα της επιλογής μας, διαλέγοντας έναν από τους διαθέσιμους χαρακτήρες και βγάζοντας μια selfie που θα τον συνοδεύει. 

Την παρουσίαση αναλαμβάνει ο Μαξ. Και σε αυτό το παιχνίδι, το οποίο αποτελείται από 12 γύρους, βλέπουμε διαφορετικές κατηγορίες ερωτήσεων, τις οποίες ο παίκτης έχει κάθε φορά τη δυνατότητα να επιλέξει, ενώ δεν λείπουν και οι παγίδες που αυξάνουν τον βαθμό δυσκολίας στην εύρεση της σωστής απάντησης. Οι πρώτοι εννιά γύροι έχουν απλές ερωτήσεις, ενώ όσο εξελίσσεται το παιχνίδι, η δυσκολία κλιμακώνεται, μέχρι να φτάσουμε στην κορυφή της πυραμίδας της «γνώσης».

Την ίδια χρονιά κυκλοφορεί η συνέχεια “Η Γνώση Είναι Δύναμη: Δεκαετίες”, παραμένοντας στην ίδια λογική με τον προκάτοχο του, αλλά αυτή τη φορά επικεντρώνοντας το ενδιαφέρον του παίκτη στις δεκαετίες 80, 90, 2000 και 2010, με ερωτήσεις που αφορούν την τηλεόραση, τη μουσική, την ποπ κουλτούρα κλπ.

Τα εξελληνισμένα “Buzz” και “Η Γνώση Είναι Δύναμη”. Από την προσωπική μου συλλογή.

Τα παιχνίδια που αναφέρθηκαν στην ελληνική τους έκδοση, τα θεωρώ από τις πιο δυνατές προτάσεις «παιχνιδιών για παρέα». Βασικό τους πλεονέκτημα είναι ότι μπορούν να τα παίξουν όλοι, χωρίς απαραίτητα να έχουν γνώσεις gaming, ενώ είναι ιδιαίτερα διασκεδαστικά και ευχάριστα. Τα προτείνω ανεπιφύλακτα, όντας παίκτης τους από την αρχή της κυκλοφορίας τους.

Πηγές: retrodb.gr, musiccorner.gr, oneman.gr, gameover.gr, vg24.gr, enternity.gr