από τον Παναγιώτη Νηφόρο 

Ο Wim Wenders είναι γερμανός σκηνοθέτης κλασικών πλέον ταινιών, σημεία αναφοράς των σινεφίλ, «Παρίσι, Τέξας», «Η Αλίκη στις πόλεις», «Τα φτερά του έρωτα» και άλλων υπέροχων και ιδιαίτερων έργων, όπως και το ντοκιμαντέρ Buena Vista (ένα εξαιρετικό μουσικό ταξίδι στην Κούβα), και ένα ακόμη για τον δημιουργό οίκου μόδας Yohji Yamamoto στην Ιαπωνία. Ο Wenders, παγκόσμιος ταξιδευτής, δεν είναι η πρώτη φορά που εργάζεται στην Ιαπωνία με την ταινία του «Tokyo-Ga» του 1985, η οποία ήταν ένας φόρος τιμής στην πόλη, όπως την είχε δει ο σκηνοθέτης Γιασουτζίρο Ότζου. Τελευταία φαίνεται να εμπνέεται από ένα μάλλον ανορθόδοξο και όχι τόσο προσφιλές θέαμα, τις δημόσιες τουαλέτες του Τόκιο.

Ο 76χρονος πρωτοπόρος του ευρωπαϊκού κινηματογράφου ανακοίνωσε ότι ετοιμάζεται να περιηγηθεί στην πρωτεύουσα στο Τόκιο και να κινηματογραφήσει με τον δικό του τρόπο τις τουαλέτες της. Με τον τίτλο "Tokyo Toilet art project", τον απασχολεί ένα έργο πολεοδομικής ανάπλασης όπου μετέχουν διάσημοι αρχιτέκτονες με στόχο να μεταμορφώσουν σε έργα τέχνης 17 μάλλον βαρετές τουαλέτες στην περιοχή Σιμπούγια.

Παράξενη επιλογή, αλλά το project προκλητικό, αφού το αντικείμενο που καλούνται να διαμορφώσουν είναι αναγκαίο στοιχείο σε κάθε κοινόχρηστο χώρο. Υπάρχει σε όλες τις πόλεις και κυρίως τις πολυσύχναστες, και φαίνεται να καθορίζει έως ένα βαθμό την ποιότητα της καθημερινής ζωής των πολιτών, αλλά και τη φυσιογνωμία της κάθε πόλης. Δείγμα άλλωστε πολιτισμού, η λειτουργικότητα και η εμφάνισή τους. 

Πρόκειται για τουαλέτες που δημιούργησε ο αρχιτέκτονας του Ολυμπιακού Σταδίου, Κένγκο Κούμα. Οι τουαλέτες είναι διακοσμημένες με ξύλινα πάνελ, πλήρως εξοπλισμένες, ενώ άλλες αποτελούνται από χρωματιστούς και διαφανείς θαλάμους που γίνονται αδιαφανείς όταν κλείνει η πόρτα.

Όλες αυτές οι νέες εγκαταστάσεις με δωρεάν προφανώς είσοδο, είναι προσβάσιμες και σε άτομα που βρίσκονται σε αναπηρικά αμαξίδια.

«Υπάρχει κάτι πολύ ιαπωνικό σε αυτή την ιδέα, σε όλο αυτό το ντεκόρ. Σχεδόν νομίζω ότι είναι μια ουτοπική ιδέα», δήλωσε ο Wim Wenders σε πρόσφατη συνέντευξη Τύπου. «Η τουαλέτα είναι ένα μέρος όπου όλοι είναι ίδιοι. Δεν υπάρχουν πλούσιοι και φτωχοί, δεν υπάρχουν γέροι και νέοι, όλοι είναι μέρος της ανθρωπότητας.» 

Ο σκηνοθέτης αποκάλυψε ότι τον προσέγγισαν οι διοργανωτές του έργου και έτσι εμπνεύστηκε και ωθήθηκε να  κάνει την ταινία, η οποία περιλαμβάνει τέσσερις αφηγήσεις με τον διάσημο Ιάπωνα ηθοποιό Κότζι Γιακούσο στο ρόλο ενός καθαριστή.

«Λατρεύω την αρχιτεκτονική. Σε μια άλλη ζωή, σίγουρα θα ήθελα να γίνω αρχιτέκτονας», εξομολογήθηκε ο Wenders, ο οποίος δήλωσε ιδιαίτερα χαρούμενος που συνεργάστηκε με τον διάσημο Ιάπωνα αρχιτέκτονα Ταντάο Άντο που συνέβαλε στο project, κατασκευάζοντας μια αστραφτερή κυκλική κατασκευή με μια λεπτή επίστρωση που επιτρέπει στον αέρα να περνά. «Χάρηκα τόσο πολύ όταν είδα την τουαλέτα του, πώς δούλευε με το φως... Σκέφτηκα, ότι είναι ένα πολύτιμο μέρος», ανέφερε ο σκηνοθέτης.

Δώδεκα από τις 17 νέες τουαλέτες του Τόκιο έχουν ολοκληρωθεί και ήδη χρησιμοποιούνται, ενώ διατηρούνται πάντοτε καθαρές από μια ειδική ομάδα συντήρησης. 

Μάλιστα, ο Ιάπωνας αρχιτέκτονας ανέπτυξε ένα επιπλέον επιχείρημα για την επιλογή του. Σε πολλές χώρες, «οι δημόσιες τουαλέτες δεν θεωρούνται κάτι όμορφο… οπότε σκέφτηκα ότι αυτές οι όμορφες τουαλέτες θα μπορούσαν να μεταδώσουν μια αίσθηση της ομορφιάς της Ιαπωνίας στους ανθρώπους από όλον τον κόσμο.»

Δείγμα πολιτισμού; Σεβασμός στον άλλον; Σεβασμός προς το δημόσιο χώρο;  Προσπάθεια να ομορφύνουμε την πόλη μας; Την καθημερινότητα μας;  Να υποθέσουμε ότι μπορεί να αποτελέσει παράδειγμα προς μίμηση; Θα μπορούσε κάτι ανάλογο να ευοδωθεί στη δική μας πόλη, στη δική μας κοινωνία;

Πηγή: dw.com