από τη Βασιλική Μανασή

Στις 27 Ιουνίου 1850 γεννιέται στην Λευκάδα ο Πάτρικ Λευκάδιος Χέρν (1850-1904), από τον ιρλανδό γιατρό Κάρολο Μπους Χερν, που υπηρετούσε τότε στα αγγλοκρατούμενα Επτάνησα, και τη Ρόζα Κασιμάτη που καταγόταν από τα Κύθηρα. Η «οδύσσεια» του Λευκάδιου ξεκινά στην ηλικία μόλις των δύο ετών, όταν φεύγει από την Ελλάδα, όπου δεν θα επιστρέψει πια, για να κάνει μαζί με τη μητέρα του το πρώτο μακρινό του ταξίδι στην Ιρλανδία, στους συγγενείς του πατέρα του. Τα πλούσια σε εκπαίδευση, αλλά εξαιρετικά ταραχώδη χρόνια στο Δουβλίνο, με αποκορύφωμα τον θάνατο του μόνιμα εγκατεστημένου στην Ινδία πατέρα του και τον εγκλεισμό της μητέρας του σε ψυχιατρικό ίδρυμα, οδήγησαν τον Λευκάδιο στην μόνιμη αποχώρησή του από την Ιρλανδία και τη μετάβασή του στη Νέα Υόρκη.

Εικόνα 1: Σε ηλικία δεκαέξι ετών ένα σοβαρό ατύχημα άφησε τον έφηβο Λευκάδιο μονόφθαλμο, καταστρέφοντας εντελώς το αριστερό του μάτι, ενώ στο δεξί διατήρησε πολύ κακή όραση. Έτσι παρατηρείται σχεδόν πάντα να φωτογραφίζεται μόνο από την δεξιά πλευρά του προσώπου του.

Ύστερα από αρκετά χρόνια παραμονής στην Ιρλανδία και την Αμερική, όπου εργάστηκε για ως δημοσιογράφος, ο Λευκάδιος θα ταξιδέψει ακόμη στην Αγγλία, την Γαλλία, την Καραϊβική και τις Δυτικές Ινδίες, ώσπου στην ηλικία των 39 ετών μεταβαίνει στον τελικό του προορισμό, την Ιαπωνία. Εκεί, θα παντρευτεί την Σέτσουκο Κοϊζούμι, με την οποία θα αποκτήσει τρία παιδιά. Παράλληλα, θα αλλάξει το όνομά του σε Γιάκουμο Κοϊζούμι, παίρνοντας αργότερα και την ιαπωνική υπηκοότητα, ενώ θα εργαστεί ως δάσκαλος αγγλικών και στη συνέχεια ως συγγραφέας μέχρι τον θάνατό του.

Εικόνα 2: Υιοθετημένος από την ιαπωνική οικογένειά του ως προϋπόθεση για την ιθαγένεια, πήρε το οικογενειακό όνομα Κοϊζούμι, που σημαίνει «μικρή άνοιξη» και διάλεξε για το δικό του όνομα Γιάκουμο, που σημαίνει «οκτώ σύννεφα» και αποτελεί την πρώτη λέξη του πιο αρχαίου ποιήματος που υπάρχει στην ιαπωνική γλώσσα, καθώς και ένα από τα ονόματα του Ιζούμο, την αγαπημένη μου επαρχία, τον τόπο της Έκδοσης των Σύννεφων, όπως δήλωνε ο ίδιος.

Ο Λευκάδιος Χέρν, ο οικουμενικός άνθρωπος, με την εγκατάστασή του στην καρδιά της Ανατολής, μετέφερε την βαθιά του καλλιέργεια και αγάπη του για το αρχαίο ελληνικό πνεύμα. Στο πολυεπίπεδο συλλογικό έργο του, η επιρροή του από την ελληνική λογοτεχνία και μυθολογία είναι έκδηλη, ενώ ο ίδιος πολλάκις μιλούσε με υπερηφάνεια για τις ελληνικές του καταβολές, παρακινώντας και άλλους ερευνητές να αναδιφήσουν σε συγκριτική μελέτη του Ιαπωνικού και του Αρχαίου Ελληνικού πολιτισμού. Πολλές αφηγήσεις του, μάλιστα, θυμίζουν έντονα αρχαίους ελληνικούς μύθους, όπως, για παράδειγμα η «Μίμι-νάσι-Χόιτσι», που παρουσιάζει έντονες ομοιότητες με τον ελληνικό μύθο του Ορφέα.

Εικόνα 3: Η σχετικά σύντομη ζωή του Λευκάδιου Χερν περιλαμβάνει τρεις μεγάλες περιόδους, περίπου ισόχρονες, οι οποίες μπορούν να αποκληθούν «ευρωπαϊκή» (1850-1869), «αμερικανική» (1869-1890) και «ιαπωνική» (1890-1904).

Η Ιαπωνία, ωστόσο, το λιμάνι του τελικού προορισμού στο ταξίδι της ζωής του Λευκάδιου Χερν, αποτέλεσε αναμφίβολα και την πιο σημαντική πηγή έμπνευσης του συγγραφέα. Στο αγαπημένο του Ματσούε, ο Λευκάδιος ήρθε σε άμεση επαφή με τον ιαπωνικό πολιτισμό και την επαρχιακή φύση, την ομορφιά της οποίας δεν είχε ακόμη καταπνίξει ο βίαιος εκβιομηχανισμός και εκδυτικισμός της χώρας. Ο τόπος αυτός τον ενέπνευσε να εμβαθύνει στον πολιτισμό, τη λογοτεχνία, τον μύθο, την ιστορία και τον μυστηριώδη κόσμο της ψυχολογίας των ανθρώπων της Ιαπωνίας, αφήνοντας μια παρακαταθήκη χιλιάδων σελίδων με παγκόσμια απήχηση.

Εικόνα 4: Μνημείο του «Οδυσσέα των τριών Ηπείρων», Λευκάδιου Χερν στο Ματσούε της Ιαπωνίας.

Ακόμη και σήμερα, πάνω από έναν αιώνα μετά το θάνατό του, το στίγμα του συγγραφέα παραμένει ανεξίτηλο στον χρόνο, λειτουργώντας ως γέφυρα σύζευξης της Ανατολής με τη Δύση. Η νέα του πατρίδα τον τιμά μετά θάνατον, ανακηρύσσοντάς τον εθνικό της συγγραφέα, ενώ τα μουσεία Hearn στο Matsue και το Yaizu κρατούν ζωντανή τη μνήμη του με μόνιμα και ειδικά εκθέματα. Τα έργα του – όλα μεταφρασμένα στα ιαπωνικά λίγο μετά τον θάνατό του – δεν σταμάτησαν ποτέ να εκδίδονται και αρκετές από τις ιστορίες του έχουν προσαρμοστεί σε manga και ταινίες.

Πηγές: gr.emb-japan.go.jp, sansimera.gr, theparisreview.org, matsuetravelguide.wordpress.com