Kaibyo: Οι yokai γάτες της Ιαπωνίας. Part 1: Bakeneko
από τη Μυρτώ Κορωνιού
Οι γάτες εκτός από το να γκρεμίζουν πράγματα από τα τραπέζια, να προσπαθούν να αρπάξουν το φαγητό από το πιάτο σου και να σου επιτίθονται εκεί που δεν το περιμένεις, αποτελούσαν αντικείμενο λατρείας στα αρχαία χρόνια. Όλοι γνωρίζουμε πως στην Αρχαία Αίγυπτο οι γάτες λατρεύονταν σαν θεές και πολλές φορές ταριχεύονταν και θάβονταν με τις ίδιες τιμές όπως ένας Φαραώ. Όπως στην Αίγυπτο, έτσι και στην Ιαπωνία, οι γάτες είχαν μια “θεϊκή υπόσταση”, καθώς θεωρούνταν yōkai ή αλλιώς υπερφυσικά όντα.
Ο λόγος που οι γάτες θεωρούνται yōkai στην ιαπωνική μυθολογία αποδίδεται σε πολλά από τα χαρακτηριστικά που διαθέτουν. Για παράδειγμα, ο τρόπος με τον οποίο οι ίριδες των ματιών τους αλλάζουν σχήμα ανάλογα με την ώρα της ημέρας, τον τρόπο με τον οποίο η γούνα τους φαίνεται να προκαλεί σπινθήρες στη στατική ηλεκτρική ενέργεια όταν χαϊδεύονται (ειδικά το χειμώνα), τον τρόπο που μερικές φορές γλείφουν αίμα, τον τρόπο που μπορούν να περπατούν χωρίς να κάνουν ήχο, την άγρια φύση τους που παραμένει παρά την ευγένεια που μπορούν να δείξουν κατά καιρούς, τον τρόπο που είναι δύσκολο να ελεγχθούν (σε αντίθεση με τα σκυλιά), την οξύτητα των νυχιών και των δοντιών τους, τις νυχτερινές συνήθειες, την ταχύτητα και την ευκινησία τους. Γι’ αυτό το λόγο προέκυψε και ο όρος “Kaibyo”, όπου το πρώτο συνθετικό του προέρχεται από τη λέξη yōkai και το δεύτερο από τη λέξη byo που είναι ένας άλλος τρόπος προφοράς της λέξης neko που σημαίνει γάτα.
Σε αυτή τη σειρά άρθρων θα ασχοληθούμε με τις γάτες yōkai και θα μάθουμε τα ξεχωριστά είδη τους, καθώς και τους μύθους και τα χαρακτηριστικά που τις περιτριγυρίζουν. Αρχικά θα μιλήσουμε για την Bakeneko, τη γάτα shapeshifter.
Οι Bakeneko ξεκινούν ως κανονικές γάτες, αλλά αργότερα αναπτύσσουν υπερφυσικές ικανότητες. Μπορούν να αποκτήσουν αυτές τις ικανότητες ως αποτέλεσμα της ηλικίας, αφού ζουν για περίπου 12 ή 13 χρόνια, είναι ασυνήθιστα μεγάλες, συνήθως από την κατανάλωση πάρα πολύ λαδιού λαμπτήρα ή φέρουν πολύ μεγάλη ουρά. Για αυτό το λόγο στην αρχαία Ιαπωνία, οι ουρές των γατών ήταν συνήθως μικρές και θεωρητικά, μια προτίμηση για τις γάτες με μικρή ουρά οδήγησε σε μια ακούσια αναπαραγωγή, η οποία είχε ως αποτέλεσμα πολλές από τις γάτες της Ιαπωνίας να έχουν φυσικά μικρές ουρές. Μόλις αποκτήσουν τις υπερφυσικές δυνάμεις τους, οι Bakeneko μεγαλώνουν, φτάνοντας το μέγεθος ενός ενήλικα ανθρώπου, αρχίζουν να περπατούν στα πίσω πόδια τους, μπορούν να μάθουν ανθρώπινη γλώσσα και μπορούν να εκτοξεύσουν μπάλες φωτιάς. Η φωτιά εμφανίζεται επίσης στις άκρες των ουρών τους, η οποία, όπως μπορείτε να φανταστείτε, τους οδηγεί ακούσια σε φωτιά σπιτιών.
Οι Bakeneko είναι γάτες yōkai γνωστές για τις ικανότητές τους να αλλάζουν σχήμα, ενώ είναι σε θέση να πάρουν την εμφάνιση των συνηθισμένων γατών, αλλά και των ανθρώπων. Αυτό έχει νόημα, επειδή ο όρος bake-neko σημαίνει στην πραγματικότητα αλλαγμένη γάτα.
Υπάρχει ένας μύθος για τις Bakeneko που λαμβάνει χώρα την εποχή του Nabeshima Mitsushige, του δεύτερου daimyō του Saga Domain, της Hizen Province. Ο ακόλουθος του Mitsushige, Ryūzōji Matashichirō, ο οποίος υπηρέτησε ως αντίπαλος του daimyō στο ιαπωνικό παιχνίδι "go", δυσαρέστησε τον Mitsushige και εκτελέστηκε. Η μητέρα του Ryūzōji, ενώ εξήγησε τις θλίψεις της στη γάτα της, αυτοκτόνησε. Η γάτα έγλειψε το αίμα της μητέρας, έγινε Bakeneko, μπήκε στο κάστρο και βασάνιζε τον Mitsushige κάθε βράδυ, μέχρι που ο πιστός ακόλουθός του, Komori Hanzaemon, το σκότωσε τελικά και έσωσε την οικογένεια Nabeshima.
Μείνετε συντονισμένοι για τα επόμενα γατοάρθρα που ακολουθούν! Καλή συνέχεια από εμένα, stay safe out there, the yōkai are watching…
Πηγές:
Kaibyo: The Supernatural Cats of Japan ~ Zack Davisson (Chin Music Press)
The Book of Yokai: Mysterious Creatures of Japanese Folklore ~ Michael Dylan Foster (University of California Press)
Kwaidan: Stories and Studies of Strange Things ~ Lafcadio Hearn (Createspace Independent Publishing Platform)
Japanese Folktales: Classic Stories from Japan’s Enchanted Past ~ Yei Theodora Ozaki (Tuttle)