από τη Βασιλική Μανασή

Η άνοιξη αποτελεί συνήθως την πιο δημοφιλή εποχή του χρόνου για μια επίσκεψη στην Ιαπωνία, με τουρίστες από όλο τον κόσμο να συρρέουν στην χώρα με σκοπό να γνωρίσουν τη μαγευτική ομορφιά των ανθισμένων κερασιών ή sakura (桜), όπως ονομάζεται το εθνικό άνθος της Ιαπωνίας. 

Για τους Ιάπωνες, η εποχή ανθοφορίας των sakura αντιπροσωπεύει μια περίοδο ανανέωσης και αισιοδοξίας, με την ξαφνική έκρηξη χρώματος να σηματοδοτεί το τέλος του σκληρού χειμώνα και τη σταδιακή μετάβαση στην άνοιξη. Η γρήγορη περίοδος ανθοφορίας τους, που διαρκεί μόνο μία ή δύο εβδομάδες, παρομοιάζεται με την εφήμερη φύση της ανθρώπινης ύπαρξης. Τα άνθη της κερασιάς μιμούνται την ίδια τη ζωή, καθώς σχηματίζουν μπουμπούκια που σιγά σιγά ανθίζουν σε μια εντυπωσιακή ομορφιά, μέχρι να τιναχτούν και να πέσουν από τα κλαδιά τους με ένα μόνο φύσημα του ανέμου, υπενθυμίζοντας στον θεατή τον κύκλο της ζωής. 

Εικόνα 2: Το 1912 η Ιαπωνία δώρισε στις ΗΠΑ 3.000 δέντρα με άνθη κερασιάς, τα οποία μπορεί κανείς να δει ακόμη και σήμερα ακόμα στον χώρο του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον.

Ιστορικό Υπόβαθρο

Το έθιμο της θέασης των ανθισμένων κερασιών (花見, hanami) χρονολογείται κατά την περίοδο Νάρα (710-784 μ.Χ.) και πιστεύεται πως ξεκίνησε ως πρακτική των ελίτ της Αυτοκρατορικής Αυλής, αλλά σύντομα εξαπλώθηκε στην κοινωνία των Σαμουράι και από την περίοδο Έντο (1603-1867 μ.Χ.) και μετά, στους απλούς ανθρώπους. Το σύμβολο του άνθους της κερασιάς πρωταγωνιστούσε σε έργα ζωγραφικής, τραγούδια, ποιήματα και λογοτεχνικά έργα και συχνά παρομοιαζόταν με την απαράμιλλη ομορφιά του γυναικείου φύλου. 

Εικόνα 3: Κυρίες στο παλάτι Έντο απολαμβάνουν τα άνθη της κερασιάς, Toyohara Chikanobu (1894).

Σύγχρονη Εποχή

Για τον λαό της Ιαπωνίας, παράδοση του hanami συνεχίζει ακόμα και σήμερα, με χιλιάδες κόσμο να παρευρίσκεται στα δημοφιλή σημεία θέασης των ανθισμένων δέντρων. Από τα τέλη Μαρτίου έως τις αρχές Απριλίου κάθε χρόνο, οικογένειες, φίλοι, ζευγάρια και συνάδελφοι κάθονται για πικνίκ κάτω από τις ανθισμένες κερασιές, τρώγοντας φαγητά και γλυκά παρασκευασμένα από το άνθος τους, όπως hanami dango (花見団子), sakura mochi (桜餅), hanami bento (花見弁当), κ.α. Άλλοι πάλι, επιλέγουν να συμμετάσχουν θεματικά πάρτι, φεστιβάλ και διάφορες εκδηλώσεις, ακόμη και κατά τη διάρκεια της νύχτας, από τις οποίες σίγουρα δεν εκλείπει το άφθονο αλκοόλ και το καλό φαγητό. 

Εικόνα 4: Το Hanami Dango είναι ένα εμβληματικό τρίχρωμο επιδόρπιο που προτιμάται κατά την προβολή των ανθισμένων κερασιών στην Ιαπωνία. Η ζύμη του παρασκευάζεται με ζαχαρούχο ρυζάλευρο ή συνδυασμό κολλώδους ρυζάλευρου.

Μετεωρολογικές προβλέψεις

Η αναμενόμενη ημερομηνία ανθοφορίας των δέντρων της κερασιάς (桜前線, sakura-zensen) ποικίλει ανά περιοχή και ανακοινώνεται κάθε χρόνο με επιστημονική ακρίβεια από την Ιαπωνική Μετεωρολογική Υπηρεσία. Οι προβλέψεις παρακολουθούνται προσεκτικά από όσους έχουν στα σχέδιά τους το hanami, καθώς η περίοδος ανθοφορίας διαρκεί μόνο μία ή δύο εβδομάδες. Το «μέτωπο των ανθισμένων κερασιών», όπως ονομάζεται η προέλαση των sakura σε όλη την Ιαπωνία, συνήθως κινείται από Νότο και κατευθύνεται βόρεια. 

Εικόνα 5: Το μέτωπο των ανθισμένων κερασιών μεταξύ Kyushu και Kanto, 2007.

Αυτό το μοναδικό στον κόσμο φαινόμενο, που έχει εξαπλωθεί από την πρωτεύουσα της Ιαπωνίας σε ολόκληρη τη χώρα και έχει γίνει πλέον διάσημο ανά τον κόσμο, έχει οδηγήσει τον αριθμό των επισκεπτών από το εξωτερικό να αυξάνεται κάθε χρόνο όλο και περισσότερο. Σεβόμενοι την κουλτούρα και την μακραίωνη ιστορία της χώρας, είναι σημαντικό είτε ως παρευρισκόμενοι, ή ακόμη και ως μακρινοί θεατές, να θαυμάσουμε την ομορφιά των δέντρων που ανθίζουν κατακλύζοντας τους δρόμους, τα πάρκα και τα ποτάμια ολόκληρης της χώρας, αλλά παράλληλα να εκτιμήσουμε τις σκέψεις, τα αισθήματα και την ιδεολογία που κρύβεται πίσω από μια πρακτική αιώνων, που θα μας κάνει να αισθανθούμε ότι βρισκόμαστε λίγο πιο κοντά στην Χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου.

Πηγές: telegraph.co.uk, snowmonkeyresorts.com, justonecookbook.com, jw-webmagazine.com