«Η Στύγα και άλλες Ιστορίες Λαογραφίας & Φαντασίας των Καλαβρύτων» του Κωνσταντίνου Π. Τσουρέκη και «Έξι Ιστορίες για μικρούς Σάτυρους» της Ειρήνης Μαντά

Το καφέ Αίτιον, για όσους  (σαν εμένα...) πατάνε το πόδι τους πρώτη φορά στα πλακάκια του, βρίσκεται στην οδό Τζιραίων, απέναντι από τις στήλες του Ολυμπίου Διός. Είναι ένας χώρος-μείγμα, κάτι ανάμεσα σε παλλαϊκή τσαγερί, patisserie  και εντευκτήριο, αλλά κάπου στην άκρη τυχαίνει να έχει κι ένα πολύ όμορφα διακοσμημένο πάσο με διακτηρικό φωτισμό, που μάλλον βρίσκεται εκεί για να σου θυμίσει ότι μπορείς να παραγγείλεις και καφέ, φαγητό, σοκολάτα και ποτό. Και όχι απαραίτητα με αυτή τη σειρά.

Εκείνη τη νύχτα (την Παρασκευή που μας πέρασε, 11/11 και ώρα κατά τις επτά και μισή, καιρός αίθριος με συννεφιά...) ο πολυχώρος φιλοξενούσε μερικές σημαντικές προσωπικότητες του συγγραφικού κόσμου, της αφήγησης και του χώρου των εκδόσεων. Ανάμεσά τους, οι συγγραφείς των υπό παρουσίαση βιβλίων, Κωνσταντίνος Τσουρέκης και Ειρήνη Μαντά, ο αφηγητής και συγγραφέας Ανδρέας Μιχαηλίδης και ο Κώστας Κώτσιας των εκδόσεων Nightread, καθώς και οι δύο ομιλητές που προλόγισαν τα βιβλία, Αγγέλα Γαβρίλη και Θωμάς Μαστακούρης.

Εγώ απλά καθόμουν στο τελευταίο τραπέζι, κοντά στην πόρτα, κοιτώντας όσο πιο διακριτικά γινόταν τον χώρο, τα βιβλία στα ράφια και το κουπάκι του καφέ μπροστά μου, κάνοντας φιλότιμες προσπάθειες να καταλαμβάνω όσο λιγότερο χώρο γινόταν. Βέβαια η προσοχή και η επιφυλακτικότητά μου εξαφανίστηκαν όταν άρχισε η παρουσίαση...

Πράξη Πρώτη

...Με τον ήχο της φλογέρας του Αντώνη Κτενά, μπροστά από μια κόκκινη κουρτίνα με πιέτες. Αν και η μουσική του ακούστηκε για λίγο, έφτασε για να δώσει έναν λίγο μυστηριακό τόνο στη βραδιά. Είναι απίστευτο πόσα πράγματα που δεν γνωρίζεις πως υπάρχουν μέσα σου μπορούν να ξυπνήσουν με μερικές νότες: οι τρίλιες της φλογέρας μου «θύμισαν» (αν και μπορεί να μην έχω ακούσει ποτέ κάτι τέτοιο) τον ήχο που κάνει ένα ρυάκι καθώς κυλάει ανάμεσα σε χορταριασμένες όχθες, μια μέρα με συννεφιά και ψύχρα. Παράξενος κόσμος η μουσική, ανασύρει συλλογικές μνήμες...

[Όπως συμβαίνει συχνά, ξεφεύγω από το θέμα...]

Το πρώτο βιβλίο που παρουσιάστηκε ήταν «Η Στύγα, και άλλες Ιστορίες Λαογραφίας και Φαντασίας των Καλαβρύτων». Ένα βίντεο έπαιζε στην οθόνη πίσω από τους ομιλητές, από την ταινία “Nosferatu the Vampyre” του 1997. Οι μισοφωτισμένες λήψεις (με τα βράχια και την αγριάδα του τοπίου να πρωτοστατούν) μας εισήγαγαν στο απαραίτητο κλίμα, ταιριάζοντας απόλυτα στη ροή της παρουσίασης, τόσο του βιβλίου, όσο κι ενός ταξιδιού στα Καλάβρυτα, μέσα από τα λόγια του Θωμά Μαστακούρη και τις εμπειρίες του Κώστα Τσουρέκη. Ο «οδοντωτός», τον οποίον πάντοτε φοβόμουν, έκανε την εμφάνισή του ανάμεσα στα τραπεζάκια, ζωντανεύοντας μέσα από την αφήγηση του Ανδρέα Μιχαηλίδη.

Καθώς με είχε συνεπάρει η ροή της παρουσίασης που έτεινε να γίνει παράσταση, στα αυτιά μου έφταναν αποσπασματικές φράσεις που αφορούν στο βιβλίο: «Η αρχαία μυθολογία δίνει τη θέση της στη Μεσαιωνική παράδοση», «Ποιητική, Πλουσιότατη γλώσσα με τοπική διάλεκτο» ... Τα διηγήματα ταξιδεύουν τον αναγνώστη από την αρχαία Ελλάδα στην κατοχή, και λίγο μετά από αυτήν, επαναφέροντάς τον στον σύγχρονο κόσμο. Μύθοι, δοξασίες, Νεράιδες και, κάπου χαμένη μέσα στις σελίδες, μια γριούλα που προσπαθεί να ανάψει τον φούρνο της.

[Περιττό να πω ότι η τροπή της αφήγησης με έκανε να ανατριχιάσω, και σε συνδυασμό με όσα ειπώθηκαν για τον οδοντωτό, το τοπίο, τις μνήμες αυτού του τόπου, με έβγαλαν εντελώς από την πολύ βολική μου καρέκλα...]

Πράξη Δεύτερη

«Δεν υπάρχουν καινούριες ιστορίες. Μόνο παλιές ιστορίες και καινούριοι τρόποι που εφευρίσκουμε για να τις διηγηθούμε.» Τα πλέον γνωστά λόγια σαν να χόρευαν στο βάθος της αίθουσας καθ’όλη τη διάρκεια της δεύτερης παρουσίασης. Αγγέλα Γαβρίλη και Ειρήνη Μαντά παρουσίαζαν με αμεσότητα τις ιστορίες του βιβλίου της τελευταίας «6 Ιστορίες για Μικρούς Σάτυρους».  Βασικό στοιχείο όλων των ιστοριών, ο Πάνας: αυτός ο Σάτυρος, ο εραστής της φύσης, σε ρόλο πότε μεγαλύτερου αδελφού, πότε ως guest star για να μας θυμίσει την ύπαρξή του. ‘’Μα δεν τον ξεχάσαμε ποτέ’’ , είναι η κατάληξη και το μόνο συμπέρασμα, αφού σε αυτόν στρεφόμαστε όταν ο πολιτισμένος μας εαυτός δεν μας αφήνει περιθώρια...

Σε αυτές τις ιστορίες, η Ωραία Κοιμωμένη, η Χιονάτη, ο Πήτερ Παν δεν είναι καθόλου όπως τους γνωρίζουμε. Προχριστιανικές λατρείες μπλέκονται με τον Χριστιανικό Μυστικισμό, φτιάχνουν ένα πλέγμα από «καρφιά» γύρω από τις αναμνήσεις μας: πλέγμα καθόλου φιλικό προς τα παιδιά, καθώς οι ιστορίες μάλλον μπαίνουν σε απάτητα για τα αθώα αυτά μυαλά χωράφια.

Κρεσέντο για μια ακόμη φορά, η αφήγηση από τον Ανδρέα Μιχαηλίδη. Νομίζω κάπου είδα, σε κάποιο τραπέζι, μια γυναίκα να σκουπίζει τα μάτια της: συναισθηματική φόρτιση; Συνάχι; Ελπίζω στο πρώτο, κι εκεί θα στοιχηματίσω.

Κουρτίνα

Στο τραπέζι ακριβώς από πίσω μου, ήταν απλωμένα τα βιβλία που παρουσιάστηκαν, μαζί με ένα-δυο ακόμη που, κάποια στιγμή, θα κρατήσω στα χέρια μου και θα γράψω γι αυτά. Θες γιατί είχα όντως πέσει στα δίχτυα του Πανός (τόσο παρών όσο ποτέ σε όλες τις μορφές του), θες γιατί δεν ήθελα να ενοχλήσω όσους εκείνη την ώρα διάλεγαν τα βιβλία που ήθελαν να υπογράψουν οι συγγραφείς, δεν τράβηξα ούτε μισή φωτογραφία. Ελπίζω οι αναγνώστες να με συγχωρήσουν, καθώς και όσοι αναφέρθηκαν πιο πάνω...

Με αγάπη, Melane…