από τον Kalivo

Πριν αρχίσω να σας λέω για το είδος αυτό των manga κυρίως, και των anime ενίοτε, να μάθουμε για τι ακριβώς συζητάμε. Τι σημαίνει shounen; Ας ξεκινήσουμε με λίγα γλωσσικά. Ετυμολογία, λοιπόν!

少年 【しょうねん】 Έτσι γράφεται η λέξη shounen στα ιαπωνικά, χρησιμοποιώντας κάντζι (kanji) χαρακτήρες που είναι εν γένει το αντίστοιχο των δικών μας λέξεων. Στην παρένθεση βρίσκεται η ίδια λέξη, shounen, γραμμένη με τους χαρακτήρες χιραγκάνα (hiragana), οι οποίοι είναι το αντίστοιχο των δικών μας συλλαβών. Περισσότερα, όμως, για τα κάντζι και τα χιραγκάνα σε ξεχωριστό άρθρο, για αυτό μείνετε συντονισμένοι!

Διαβάζοντας, λοιπόν, τα χιραγκάνα που μας μαρτυρούν την προφορά, αν δεν ξέρουμε να διαβάσουμε τα κάντζι, βλέπουμε εν πρώτοις ότι η λέξη 少年 προφέρεται στα ελληνικά ‘σοονεν’. Μείνε και διάβασε μέχρι το τέλος για να το ακούσεις κιόλας!

Μάθαμε λοιπόν την προφορά, αλλά δεν ξέρουμε ακόμα το πιο σημαντικό! Τι σημαίνει shounen; Η λέξη αποτελείται από δύο κάντζι. Το 少 που σημαίνει λίγος/μικρός και το 年 που σημαίνει χρόνια. Και όλη μαζί η λέξη shounen (少年) μεταφράζεται ως νεαρό αγόρι ή ως σκέτο αγόρι κάποιες φορές, ανάλογα με το περιεχόμενο. Κυριολεκτικά, παίρνοντας την ακριβή σημασία των κάντζι που την αποτελούν, θα μπορούσε να πει κανείς ότι η σημασία της λέξης shounen είναι: λίγα χρόνια, εξ ’ου και το νεαρό αγόρι. Παλιότερα οι Ιάπωνες με το 少年 αναφέρονταν σε νεαρό άτομο οποιουδήποτε φύλου, αλλά πλέον στη σύγχρονη Ιαπωνία η λέξη shounen αναφέρεται αποκλειστικά σε νεαρά αγόρια.

Το κάντζι 年 κάποτε δεν μεταφραζόταν μόνο ως χρόνια, αλλά αυτό είναι μια κουβέντα για μια άλλη φορά. Αντ’ αυτού ας ρίξουμε μια ματιά σε κάτι άλλο πιο σχετικό με το θέμα τού τι είναι shounen. Αναφέρθηκα νωρίτερα στη σημασία της λέξης και έγραψα ότι είναι τα νεαρά αγόρια. Πόσο νεαρά όμως; Για τι ηλικία μιλάμε, όταν χρησιμοποιούμε τη λέξη 少年; 

Εδώ έρχονται τα manga να παίξουν το ρόλο τους στην αντίληψη της ηλικιακής κατηγορίας που περικλείει η λέξη. Πώς; Διότι στην Ιαπωνία είναι κοινό να «ακούγεται» ο όρος shounen manga κατά την διάθεσή τους και στις διαφημίσεις των περιοδικών όπου πωλούνται. Εκεί λοιπόν φαίνεται μία τάση να προωθούν και να παρουσιάζουν τα συγκεκριμένα manga ως manga για νεαρά αγόρια ηλικίας συνήθως 12 έως 18. 

Φυσικά λέω συνήθως, επειδή πάντα υπάρχουν εξαιρέσεις. Κανείς δεν απαγορεύει σε ένα νεαρό αγόρι των 8 χρονών να αγοράσει και να διαβάσει shounen manga. Ούτε και σε έναν 20-χρονο ενήλικα, αφού πολύ συχνά ενήλικες Ιάπωνες τείνουν να συνεχίζουν να διαβάζουν τα shounen manga που αγάπησαν σαν παιδιά και «μεγάλωσαν» μαζί. Ωστόσο, στο μυαλό πολλών, σαν πρώτη σκέψη στο άκουσμα τους έρχεται η ηλικιακή κατηγορία των 12-18 ετών. Επίσης, εστίασα κατά βάση στα manga, διότι φαίνεται πως δεν γίνεται η ίδιας έκταση κατηγοριοποίηση των anime σε shounen, δίχως φυσικά αυτό να σημαίνει ότι δεν θα πει κάποιος ένα anime που βασίζεται σε shounen manga, shounen anime. 

Για να συνοψίσουμε τι μάθαμε σήμερα και ιδιαίτερα τι είναι τελικά το shounen. Είδαμε ότι η λέξη shounen βασίζεται στα κάντζι 少年 και σημαίνει νεαρά αγόρια, ηλικίας περίπου από 12 μέχρι 18. Θα μπορούσε να υποθέσει κανείς πως προορίζονται για τους εφήβους. Και για τη συγκεκριμένη ηλικιακή κατηγοριοποίηση μοιάζει να ευθύνονται και τα manga ή μάλλον καλύτερα ο τρόπος που επιλέγουν να «τοποθετούν» τα manga στα περιοδικά τους οι Ιάπωνες.

Βέβαια, τα shounen manga και anime δεν χωρίζονται αποκλειστικά και μόνο με την ηλικιακή κατηγορία σαν κριτήριο, αλλά και με το περιεχόμενό τους. Το παρόν άρθρο είναι μόλις το πρώτο κομμάτι της συζήτησης γύρω από το shounen. Ορίστε το πρώτο «επεισόδιο», το part1 της σειράς “Τι είναι shounen;?”

Δες πως προφέρεται το shounen εδώ!

Πηγές: en.wikipedia.org, en.wiktionary.org,nihongo.monash.edu, tvtropes.org